Dira, dira...beltz beltzak dira...

Ez , ez naiz ari inauterietako elegante egunean edandako kalimotxo edo kriantzez, ezta Azpeitian sokamuturrean ateratzen dituzten zezenez ere, nahiz eta oso ezaguna den abesti batek horrela dioen.  Oraingo honetan laino edo hodeiez ari naiz. Izan zitezkeen azken asteotan etengabe gure bazterrak zopa eginda utzi dituzten hodei beltzak, baina niri dagokidanez, beste hodei batzuk aipatu nahi ditut.

Urteari gogotsu eta egitasmo polit batekin ekin arren, laster hasi zitzaizkidan entrenatu ahal izateko eragozpenak. Aurreko sarrera batean aipatu nuen bezala, urtarrilean hiru asteko geldialdia egin behar izan nuen sahietseko muskulu bat eta diafragma erabat uzkurtuta edo kontrakturatuta neuzkalako.  3 asteko amorrazio uholdearen ondoren, bazirudien otsailarekin batera urak bere bidera itzuli zirela.  Otsaileko lehen astearen ondoren, ordea,  eztulak, kaskarreko minak eta sukarrak erasan ninduten. Hasiera batean gripea izango zela zirudien, eta ez nion beste munduko garrantziarik eman. Egun batzuk ohean eta epelean ondo zainduta egon eta "bale gaituk!" esaten nion neure buruari.  Aste bateko "borraska" bat eta lixto!

Baina egunek aurrera egin ahala gauzak okertuz joan ziren. Dirudienez, ordura artekoa borraska bat ez baino frontearen aurretik sartzen zaigun hodei-multzoa zen. Izan ere, mukiak eta flemak odolarekin botatzen hasi nintzen, sukarra ere 39 gradutik gora, eta, ezinbestean, egun dezente ohean preso egon beharra. Atzo atxurra? To! Gaur kirtena! Medikuarengana joan eta lehen begiratuaren ostean bronkitia nuela esan zidan, eta kontua pazientzia handiz hartzeko, guztiz sendatu eta errekuperatzeak luze jo baitzezakeen. Tira! Baneraman astebete etxean eta ohean oilotuta, baina, itxuraz, beste hainbeste ere egon beharrra izango nuen. Zuku naturalak sarri-sarri eta beldurrik gabe hartzeko aholkatu zidan, horrek asko lagunduko baitzidan sendatze-bidean. Auskalo zenbat laranja zukutu eta Gabiriko  baserriko kiwi zuritu nituen, baina alper alperrik. Esaerak dio munduan 3 gauza daudela alperrik: egunez ilargia, itsasoan euria eta gizonezkoen titiak. Bada, uste dut bronkitiarekin egonda zukuak hartzea ere zerrenda horri gehitu dakiokeela. Pentsa, bateko eta besteko,  ia beste 3 aste  joan zitzaizkidan eguneroko bizimodua itxuran egiteko moduan jarri arte. Oso pixkanaka bada ere hobetuz, bai,  baina ez nahi eta behar beste.

 

Otsailtxoa motza dela? Bada, aurtengoa inoiz baino luzeagoa egin zait, eta ez bisute urtea izaki beste egun bat gehiago propina izan dugulako. Etxean eta geldirik egonda, denbora gehiegitxo buruari (erre)bueltak emateko. Eta une honetan, egiari zor, uda sasoian egin nahi ditudan zeharkaldiak  egitea oso zail ikusten dut, benetan beltz, kalian gora, kalian behera ibiltzen diren zezenen modura. Minik gehien emango lidakeena, zalantzarik gabe, Aspanogiri eta minbizidun haurrei ezin lagundu izatea litzateke. Eta hori da, momentuz, gehien kezkatzen nauena.

Dena den, beste hiruzpalau asteko epea hartu nahi dut entrenatzen hasi eta gorputzak nola erantzuten duen ikusteko. Urtea hasi zenez geroztik 6-8 aldiz bakarrik ikutu dut bizikleta (eta ezinbestean irteera oso laburrak eginez), eta zerotik (zeropetik ziurrago!) hasi beharko naiz berriro. Buff!  Asto zaharraren pare. Eta asto zaharrak indarra urri, indarra urri eta putza sarri! Eta zeharkaldi horiek burutu ahal izateko ordu eta aste askotako entrenamenduak behar dira, eta, batez ere, saio horiek jarraipena izatea. Beraz, hobe lehenbailehen hastea, bihar egiteko uzten den entrenamenduak etzi ere hurbil izaten baitu. Baina presaka eta erlojuaren aurka ibili gabe, gainerakoan okerrago izango bailitzateke. Izan ere, presaka, Antes, antes! Lehen gutxi eta orain batez!

Kontuak kontu, Aste Santua ate-joka daukagu, eta oporretan ea  orain arteko hodeiak desagertu eta eguzki izpiak ikusteko moduan izaten naizen. Su ta garren Basajaunaren eremuan abestiaren hitz batzuek dioten modura  Aste Santua geure erara ospatu genuen... Batzuek abestiko jentilen moduan parrandan pasatuko dute astea, beste batzuek, aldiz, oporretan por ahi, beste askok errezatu, bijilia egin eta prozesioei begira. Eta ezker edo eskuin eskuaz errezatu behar den ere ez dakigun beste batzuok geure erara via crucisa bizikleta gainean ibiliz ospatzen saiatuko gara. Bakoitza bere zoroak mugitzen omen du...

Azpeitian sokamuturreko zezena kalian gora, kalian behera ibiltzen da, eta ni, berriz, ea zenbateraino gai izaten naizen kalian ez baino aldapan gora, aldapan behera ibiltzeko. Hasiera samurra ez da izango baina... Baina eta baino, euria denean beti laino! Eta orain arte, bederen, zezenak bezain laino beltzak inguruan, eta hortik nire pena zaparrada kontatu beharra.  Aldian behingo negarra, ogia bezain beharra... Tira! Penaren karamelua esperantza...

Haur minbizidunen nazioarteko eguna

Gaur, otsailak 15, munduko haur minbizidunen nazioarteko eguna da. Horren harira, atzo Donostian, Aspanogi elkarteak antolatuta, Nordik walking martxa egin zen. Ibilaldia Saguesen hasi eta paseo berria zeharkatu ostean Ondarretako hondartzan amaitu zen. Aipagarria da benetan prestaturik zituzten 300 dortsalak aitaren batean amaitu zirela, eta guztira 400 lagunek baino gehiagok eman zutela izena. Beraz, garbi geratu zen ekitaldiak izandako arrakasta. Poztekoa da horrelako ekimen batean hainbeste jendek parte hartzea eta hain egoera gogorrean aurkitzen diren haur zein familiei laguntzeko borondatea erakustea. ZORIONAK bai Aspanogiri, bai inguratu eta parte hartu zuten guztiei ere! BEJONDAIZUELA!!

Bizikleta eta San Balentin eguna lotu nahian......

AKERRAK ADARRAK OKERRAK

Egia ez omen  da beti esan-erraza, ezta esan-beharrekoa ere, baina egin dizudanak azalpen zintzoa behar du. Honenbestez, gutun honen bidez barrua nahi nuke hustu, nire sentimenduak biluztu , eta kontzientzia lasaia arnastu.

Gabonetako erosketen zurrunbilo betean ezagutu genuen elkar  merkatal-zentru batean.  Zu ikusteaz bat kristal zatitxoek gurpilak zulatzen dituzten moduan ziztatu ninduen kupiduren geziak. Bat-bateko maitemintzea izan zen. Dena den, zu hain liraina eta panpoxa izanik, garesti  zegoen zure konkista, baina majo kosta arren, lortu nuen! 18 urte eskas neuzkan, heldutasunerako helmuga marra zeharkatzeko atarian, baina ume txiki bati Olentzerok egindako opariak  adinako ilusioa egin zidan zurekin hasi nuen maitasun istorioak.

Gogoan ditut zurekin batera emandako lehen paseo erromantiko haiek, nahiz eta  gu bion arteko harremana ez zen, hasiera batean,  nire amaren gustukoa izan.  Zurekin batera ematen nituen orduek liburu eta apunteengandik urruntzen ninduten irudipena zeukan, eta unibertsitatean hasi-berriak nituen ikasketak arriskuan ikusi. Ulertzen ditut amaren zalantzak eta susmo txarrak, izan ere, hainbeste ordu pasatzen genituen elkarrekin! Oraintxe bidegorritik zehar paseo lasaiak,  trafiko gutxiko errepideetatik ondoren, mendian ibilalditxoak aire garbia arnastuz hurrena…

Gure ibilietan gogotik dantza egiten genuen. Oroitzen ditut zutik xuxen ipini eta elkarrekin dotore koordinatuta egiten genituen dantza-saioak. Dantza-mota desberdinak dantzatzen genituen, izan hemengo zein hango, valsa nahiz tango, arin-arina edo fandango, gartsu mugituz beso eta zango. Eta zure behar gehien sentitzen nuen uneetan bi eskuez ere heltzen zintudan, irmoki, niregandik ahalik eta gertuen senti zintzadan.

Hainbesteko zaletasuna geneukan, non dantza lehiaketetan parte hartzen hasi baikinen. Denboraldia hasten zenetik amaitu arte ia astebururo izaten genuen  lehiaketaren bat. Eta uda garaian, herrietako jaietan ez zen egitarauan dantza txapelketarik falta izaten. Festaz festa bai, baina ez parrandaz parranda. Izan ere, joko-bezperan, erronka; biharamunean, herrenka. Eta horrela ezin pulamentuz dantzarik egin… Eta guri parranda-saltsa gustatzen… Aaaai!! Horixe zen, bada, txoria galsoroan goseak egon beharra!

Urteek aurrera egin ahala lehiaketak utzi genituen, ez, ordea,  paseo eta dantza-saioak. Lehiaketarik gabe ere, gozamen hutsa zen zurekin paseatu eta dantza egitea. Gustuko lekuan aldaparik ez omen, baina guk egiten genituen ibilbideetan makinatxo bat malda igotzen genituen. Dena dela, zurekin aldapa guztiak ziren zelai; sasi guztiak luma.

Baina egin arren distira, denak urre ez dira. Ezta, zoritxarrez,  gure arteko maitasuna ere. Zahartuz joan naizen heinean zureganako nuen gosea apalduz joan da, asetuz.  Gazte garaiko urteetan zu beti plater handian nahi izaten zintudan, eta dantzaldia egin ostean ez zegoen mahaian ni geldituko ninduenik! Nik beti plater handia, bai zurekin, bai mahaian. Baina orain, erabat mizkinduta nagoen honetan, plater txikia ere sobera dut. Nire apetituak behera egin ahala zureganako maitasunak ere halaxe egin du, eta egun ez naiz gai zurekin paseatzeko eta dantzatzeko. 

Baina ez naiz ni izan aldatu den bakarra, zu zeu ere asko aldatu baitzara. Elkar ezagutu genuenean bezain gorputz lirain eta arinarekin jarraitzen duzu, baina orduan zeneukan azal beltzaran eta distiratsuaren arrastorik ez dakusat. Horren ordez orban itsusiz jositako azala daukazu, eta gorputzeko hainbat ataletan azal puskak falta ere falta zaizkizu. Urteak ez dira inorentzat alferrik pasatzen… eta, noski, ni ez naiz ederra, baina ederzalea bai!

 Horren guztiaren harira, aitortzen dut azken hilabetean adarrak jarri dizkizudala, duela hilabete amodio istorio berria hasi bainuen. Oraingo nire  kuttuna interneten ikusitako argazki baten bidez ezagutu nuen sare sozialetan murgilduta nenbilen batean. Badakizu gaur egungo harreman asko nola ernetzen diren; argazki bat eta zure datu pertsonalak sartuz hazia erein, publikatu eta hortik atera daitekeen loreari itxaron. Batzuek ateratako lehen lorearekin hasten dute harremana, beste batzuek, berriz, nahiago dute erleen moduan lorez-lore ibili eta denetik dastatu, harik eta gustukoa aurkitu arte. Nire kasuan, maitalearen argazki zein  datu pertsonalek hasiera hasieratik erakarri ninduten, erabat maitemindu nintzen, eta ez zait burutik pasatu ere egiten besterik dastatzerik.

Egia esan, oraingo  maiteak, zuk ez bezala, gorputz sendoa eta indartsua dauka. Askotan ateratzen gara ibilaldi bat edo paseo bat ematera, baina orain ez daukat dantza egin eta esku zein zangoei eragin beharrik. Nire maitalearen indarrak egiten du dena, ez baitu alferrik 100 zaldiren indarra. Akabo nire neke eta hanketako minak, txakal-aldi  zein sufrimendu uneak. Orain mokadutxo koxkor batekin aski dut arratsalde-pasa ederraz gozatzeko. Nola aldatzen diren gauzak! 

Arrazoi guztiz pentsatuko duzu nire moduko hamaikak artorik ere merezi gabe ogia jaten dugula, baina zin dagizut erabakia hartzea gogorra izan zaidala, gogorra bezain mingarria. Zenbat urte elkarrekin, zenbat ibilaldi, zenbat dantza, zenbat izerdi, zenbat neke… Baina jaiotzak heriotza zor, hasierak amaiera, eta irteerak  helmuga. Aitortzen dut zurekin jokatu dudala anker, zuzen beharrean oker,  gizon beharrean aker. Oker zuzenik ez, eta akerrak ere adarrak okerrak.

Horixe da egia osoa, nahiz eta ez izan batere gozoa, are gutxiago, esaten erosoa. Sentitzen dut hau guztia horrela azaldu beharra, baina gure artekoa amaitu da. Ez naiz gizon portatu zurekin, ez jokabidez, ez moduz. Baina, beste ezeren gainetik,  Orbea nire laztana, barkamena eskatu nahi dizut. Barkamena hainbeste urteko istorio polita horrela amaitzeagatik.  Barkamena Yamaha nire bikotekide berriarekin zuri adarrak jarri eta berarekin harremana zure bizkar hasteagatik. Barkadazu, arren. 

Espero dut, Orbea, zuk ulertzea nire arrazoiak, eta bion artekoaren oroitzapen onekin gelditzea. Gauza onei arre, eta txarrei barre. Bitartean, nik Yamahari arre eginez jarraituko dut…

Garaian garaikoa

Pasa berri dugun hilabeteari urtarrila deitu ohi diogu guk,  baina badira herri eta leku ugari guk urtarrila deitzen diogun hilabete horri ilbeltza deitzen diotenak. Eta nik neuk ere horrelaxe dei niezaioke igaro berri dugun hilabeteari, izan ere, zoritxarrez, kirol-ikuspuntutik begiratuta bederen, beltza izan baita hilabetea.

Errege eguna pasa ondoren, gimnasioan (negu partean egin ohi da. Garaian garaikoa!) indar-ariketa batzuk egiten ari nintzela, badirudi saihets tarteetan dauden gihar edo muskuletako batean (gaztelaniaz musculo intercostal) kontraktura txikiren bat egin nuela. Badirudi esaten dut, ez bainintzen une horretan ezertaz konturatu. Baina handik pare bat egunera, eguraldi txarra zela tarteko, korrika pixka bat egitea pentsatu nuen, eta huraxe izan zen saihets tarteko kontraktura txikia lesio erabat gogaikarria bihurtu zidan "pekatua". Gimnasio madarikatua!

Muskuluaren kokapena

Harrezkeroztik hiru aste egin behar izan ditut geldirik, nahi eta ezinean. Korrika egindako egun horretan dutxatik irten bezain agudo jabetu nintzen zerbait ez zihoakidala ongi. Edozein mugimendu txikirekin dezenteko mina sentitzen nuen saihets inguruan, eta egunak aurrera egin ahala areagotu besterik ez zitzaidan egin mina. Gauean arnasa hartzeko ere minbera nabaritzen nuen eskuinalde guztia, eta deskuidoan eztul txikiren bat edo doministikuren bat egiten banuen akabo! Dena den, txarrena ohera sartzeko unean etorri zen. Noizko sartu ohera!! Makurtu, ohean eseri eta ohean postura hartzerako... Ederra kuxidadea nirea! Kolpera 40 urte zahartu izan banintz moduan negoen, bai mugimenduak egiteko, bai lo egiteko. Izan ere, adineko askok esan ohi du urteek aurrera egin ahala lo-orduak nabarmen gutxitzen direla, eta gau hartako nire lo-orduak ere esku bateko hatzekin aise konta zitezkeen. Auskalo zenbat ardi kontatu nituen...

Handik hiruzpalau egunera masaialariari bisitan joan nintzaion. Ez alferrik, masajerik hartu gabe itzuli beharra izan bainuen etxera. Hain neukan minduta eta gogortuta ingurune guztia, ezin izan baitzidan masajerik eman! Handik bost egunerako eman zidan berriro txanda. Dena den, diagnosia behintzat garbi adierazi zidan: diafragma eta saihets tarteko muskuluak uzkurtuta edo kontrakturatuta, eta inguru horretako beste muskulu batzuetan aderentzia mordoska. Eta minik handiena eman zidana: pazientziaz hartzeko, bizpahiru aste beharko nituela, gutxienez, berriro bizikleta gainean jartzeko. Erraza da esaten baina... Pazientzia ez da inon saltzen, eta nik horrelakoetarako oso gutxi daukadanez... burubide eskasa! Baina tira, beharra bezalakorik ez omen dago inoren esanei kasu egiten ikasteko, eta horixe gertatu zait niri ere. Minak iraun duen bitartean zer erremedio geldirik egotea baino! Okerra aitaren batean egin bai, baina gero konpontzerako...

Dena den, hilabete aldaketarekin badirudi gauzak bere onera itzuli direla. Hiru asteko geldialdiaren ostean aste honetan berriro hasi naiz bizikleta gainean kilometroak egiten. Oraindik lasai eta batere behartu gabe, baina gaitzerdi! Halako geldialdiaren ondoren gorputza oraindik ez daukat bizpahiru ordu baino asko gehiago egiteko moduan. Zeinen azkar ohitzen den gorputza alferkeriara! Eta gero berriro martxa hartzeko... Izerdi eta puzka ugari bota beharko dugu bai berriro ere gutxiengo sasoi puntua hartzeko! Alde horretatik, aurreko urteekin alderatuz atzeratu samartuta nabil, baina espero dut uztail alderako puntu onean egotea. Askok esango du denbora soberan dudala, baina bereztik denbora dezente behar izaten dut sasoi puntu egokia hartzeko. Gainera, ez da gauza bera 4-6 orduko esfortzuetarako prestatu edo 30 ordutik gorako esfortzuetarako. Baina badago bai denbora, nahiz eta kale egiteko marjina asko txikitu zaidan. 

Horixe ilbeltzak utzi didan oparia. Hori gutxi balitz, amorraziorik handiena eman didanetako bat egin duen eguraldi ona izan da. Asteburuetan goizetan jeiki, leihotik begiratu eta halako giroa ikusteak sutan jartzen ninduen. Sikiera geldirik egon beharreko egunetan bizikletan ibiltzeko moduko eguraldirik egingo ez balu, ez zidan hainbesteko penarik emango baina... Ez euri eta ez hotz, kasuen zotz! Ziur orain otsailean berriro bizikletaz kanpora ateratzen hasi naizen honetan iritsiko zaizkigula elur, hotz, txingor eta enparauak. Otsailtxoa laburra baina gogorra izan ohi da normalean, eta aurten, gainera, bisute urtea izanik propina moduan egun bat gehiago. Hala ere, pentsatzen jarrita, negua negu egin behar du, hots, garaian garaikoa, eta hobe orain ipurdia majo bustita eta hatzak hotzez gorrituta ibiltzea maiatzean edo ekainean goroldioa arropei itsatsirik edukitzea baino! Baina eguraldia bera gu geu baino eroago dagoela ikusita, ez dakit ba zer egingo duen... Kandelario hotz, negua motz; kandelario bero, negua gero. Eta atzo izan genuen tenperatura ikusita, nago ni Aste Santua ere negu gorriko giroarekin ez ote dugun igaro beharko. "Gurutze-bide" ederra!

 

Bateko eta besteko, konturatzerako inauteriak ate-joka. Atzo kandelario, gaur san Blas eguna (mmm opilak!!), eta bihar santa eskean ateratzekoa. Noski, garaian garaiko gauzak. Eta ni azpeitiarra izanik, gorriz markatuta daukat inauterietako igandea, gure herrian "Txikiteo elegante eguna" gisa deitzen duguna. Elegantez jantzi (elegante edo...) eta koadrila giroan "elegante" pasatzera (horrela deitzen diogu guk primeran pasatzeari).

Jakina, egun horretan mailot eta kaskoa traje eta gorbataz ordeztuko ditugu, eta barratxo energetikoak eta "isostarra" pintxo eta garagardoz. Noski, garaian garaikoa!

2016 Bizi-lasterketa, mila milia minbizidun haurren alde

Aurreko sarreran aurtengo proiektuari buruzko zertzelada batzuk idatzi nituen, eta oraingo honetan bi zeharkaldi horiei buruzko datu zehatzagoak ematera nator. Aipatu bezala, egitasmoa bi zeharkaldik osatuko dute; bata, Alpeak gurutzatuz, Pirinioak gurutzatuz, bestea. Bi zeharkaldientzako data zehatzik ez dago  oraindik, baina seguruenik uztail edo abuztu aldean izango dira, eta Alpeetako zeharkaldia izango da bietatik egingo dudan lehenbizikoa.

ROUTE DES GRANDES ALPES

Zeharkaldia  2 egunetan egiteko asmoa daukat , gutxi gorabehera, 40 orduren azpitik eta lotarako geldialdirik egin gabe (Non-Stop). Suitza eta Frantziaren arteko mugan dagoen Lehman laku ertzetik abiatu eta Mediterranear itsasertzean kokaturik dagoen Menton herriraino. Alpeen zeharkaldian igo edo igaroko diren portuen zerrenda eta datuak:

PORTUA	LUZERA	%	DESNIBELA
Col des Gets	7,1 km	4,8	330m
Col de la Colombiere	16,3 km	6,8	1108m
Col des Aravis	19 km	4,6	866m
Col des Saisies	14,8 km	5	747m
Cormet de Roselend	20,3km	6	1227m
Col de L´Iseran	48km	4,1	1955m
Col du Telegraphe	11,8 km	7,3	856m
Col du Galibier	18,2km	6,8	1245m
Col de Izoard	20 km	5,7	1141m
Col de Vars	19,4 km	5,7	1111m
Col de la Bonette	24 km	6,6	1589m
Col  Saint Martin	16km	6,4	1025m
Col de Turini	15,3 km	7,2	1107m
Col de Castillon	7 km	5,1	359m

TRANSPIRENAICA

Helburua ibilbide osoa, gutxi gorabehera, 70-80 orduren bueltan egitea izango da, baina ikusiko dugu.... Portbou herrian abiatu eta Hendaian amaituko da. Hona hemen Transpirenaican igo edo igaroko diren portuen zerrenda eta datuak:

PORTUA	LUZERA	%	DESNIBELA
Palomiere	32 km	2,49	816m
Col de Jau	13,6 km	5,93	802m
Palheres	14,9 km	8,1	1207m
Col de Lers	11,5 km	7,01	807m
Col de Agnes	4 km	7,6	306m
Col de Latrape	5km	7,36	368m
Col de la Core	13,80 km	6,41	885m
Portet de Aspet	18,1 km	3,1	527m
Col de Mente	10,9 km	6,67	717m
Port de Bales	18,90 km	6,27	1185m
Peyresourde	10 km	6,2	624m
Col de Azet-Val Louron	7,5 km	8,27	620m
Hourquette D´Ancizan	10,3 km	7,80	805m
Tourmalet	17,20 km	7,37	1268m
Luz Ardiden	14,7 km	6,87	1010m
Col de Spandelles	15,50 km	5,97	927m
Col de Soulor	12 km	7,5	900
Aubisque	8,1 km	3,32	307m
Marie Blanque	15 km	4,1	615m
Lourdios Ichere	5,3km	6,1	325m
Col de Labays	15,4 km	6,02	928m
San Martingo Harria	4,5 km	5,6	255m
Lazar	12 km	2,6	314m
Larrau	10,8km	6,44	695m
Bagargi	10,1 km	8,15	823m
Izpegi	8,1 km	6,27	672m
Otxondo	8 km	3,8	315m
Lizarreta	11,3 km	3,28	371m
Agiña	8 km	5,94	475m
Aritxulegi	3,5 km	5,5	193m
Jaizkibel	8,2 km	5,37	440m

 Horra, bada, aurtengo erronketako bat. Beste erronka proiektu honen bidez Aspanogirentzako ahalik eta laguntzarik handiena izango da. Erronka dezenteak dira bai... Espero dezagun esaera zaharrak dioena kasu honetan ez gertatzea: joko bezperan, erronka; hurrengo egunean, herrenka.

Irailean ez ahal gara herrenka egongo...